Dowiedz się

Jak zapobiegać

Nasze codzienne decyzje i wybory – odnośnie środka transportu, użycia prądu, zakupów, sposobu ogrzewania domu, a nawet segregacji odpadów mają wpływ na jakość powietrza.

Zmiany w nawykach przyniosą pozytywne efekty obniżając nie tylko ilość pyłów w atmosferze, ale też i koszty użytkowania mieszkania. Każdy z nas ma wpływ na redukcję emisji zanieczyszczeń.

Wybieraj przyjazne dla środowiska formy transportu: idź pieszo, jedź rowerem, korzystaj z komunikacji zbiorowej

Zamiana samochodu na autobus, metro lub rower to jeden ze sposobów na ograniczanie zanieczyszczenia powietrza. 

Jeden samochód przewozi średnio 1,3 osoby. 

Jeden autobus pomieści taką ilość pasażerów, która zmieściłaby się w kilkudziesięciu samochodach.

Spaliny, a także pył powstający w wyniku ścierania opon i klocków hamulcowych, krążą w przestrzeni miejskiej oddziaływując na zdrowie mieszkańców. Dochodzi do tego tzw. pylenie wtórne, czyli wzbijanie w powietrze przez ruch miejski toksycznych cząsteczek, które wcześniej osiadły na jezdni. 

Wszystko to, w warunkach dużej koncentracji zanieczyszczeń (w mieście, w godzinach szczytu) nie pozostaje bez wpływu na jakość powietrza. Warto więc rozważyć bardziej przyjazne dla środowiska formy transportu.

Podróż autem? Rzadziej i bardziej ekologicznie

Podróż do pracy komunikacją miejską jest niemożliwa? Może warto rozważyć bardziej ekologiczne (i ekonomiczne) użytkowanie samochodu. Eko jazda to wszystkie sposoby prowadzenia auta, które sprawiają, że spalane jest mniej benzyny, a opony mniej się ścierają. 

Techniki zielonej jazdy samochodem będą więc obejmowały: 

  • nie obciążanie pojazdu dużym bagażem, 
  • hamowanie silnikiem, 
  • rezygnacja z użycia klimatyzacji, 
  • unikanie gwałtownego ruszania i hamowania. 

By jazda była bardziej efektywna zabieraj w podróż dodatkowych pasażerów (Car pooling – czyli wspólna jazda). Unikaj godzin szczytu, oraz momentów gdy jest bardzo gorąco i gdy obowiązują ostrzeżenia smogowe.

Utrzymuj samochód w dobrym stanie! Przeglądy samochodu są zabezpieczeniem prawidłowego jego działania, a także gwarancją utrzymania norm prawidłowej pracy pod względem emisji trujących gazów. Dlatego ważne są:

  • regularne przeglądy auta, 
  • regularna wymiana oleju, 
  • sprawdzanie prawidłowego ciśnienia w oponach (umożliwia to lepsze funkcjonowanie silnika dzięki utrzymaniu stałego obciążenia), 
  • regularna wymiana opon oraz serwis filtru cząstek stałych. 

Warto przypominać też o przeglądach swoim bliskim.

Oszczędzaj energię

Z energii elektrycznej korzystamy każdego dnia. 

80% prądu w Polsce powstaje w wyniku spalania węgla. Oszczędzając energię pomagamy ograniczać emisje trujących związków tlenków węgla, tlenków siarki, tlenków azotu i węglowodorów.

Żarówki energooszczędne to mniej zużytej energii i ulga dla portfela. Źródło światła LED jest inwestycją, która szybko się zwróci. Choć taka żarówka jest droższa, to jednak działa dłużej i nie szkodzi jej częste włączanie i wyłączanie. Zużywa też mniej energii, co wpływa na mniejszy pobór prądu z elektrowni i tym samym mniejszą emisję pyłów. W oszczędzaniu pomaga też gaszenie światła, gdy nie przebywa się w pomieszczeniu przez ponad pięć minut.

Oszczędzaj energię podczas prac domowych. 

Wśród sprzętów domowych pobierających najwięcej energii są w kolejności:

  • płyta indukcyjna, 
  • piekarnik elektryczny, 
  • lodówka, 
  • czajnik elektryczny, 
  • zmywarka. 

Warto więc zadbać o to, by urządzenia te były wysokiej klasy energetycznej. Prócz tego istotnym jest sposób użytkowania. Używaj płyty indukcyjnej tylko tyle czasu ile potrzeba. Nie włączaj pralki albo zmywarki, jeśli nie są pełne. Sprawdź czy lodówka nie jest przeładowana, a zamrażalnik zlodzony. W czajniku zagotuj tylko tyle wody, ile potrzeba w danym momencie.

Każdy sprzęt podłączony do prądu nawet gdy jest wyłączony, pobiera energię. WWF te małe czerwone lampki nazwał wampirami energii. Dlatego gdy nie używasz urządzeń elektrycznych (np. po naładowaniu laptopa, komputera oraz telefonu, użyciu czajnika) wtyczkę należy wyciągnąć z gniazdka. Warto też zwrócić uwagę na jasność ekranu urządzenia – im jaśniejszy ekran, tym pobiera więcej energii. A więcej energii, to więcej spalonego węgla i większe zanieczyszczenie powietrza.

Rób świadome zakupy

Do wytworzenia każdej zakupionej przez nas rzeczy potrzebne są zasoby Ziemi, woda i energia. Dodatkowo każdy z nabytych przez nas przedmiotów potrzebował zostać dowieziony od producenta aż do sklepu. A ilość nabywanych przez człowieka przedmiotów jest ogromna i nie pozostaje to bez wpływu na powietrze, którym oddychamy.

Chcąc być świadomym konsumentem, dbającym o jakość powietrza, trzeba starać się zauważyć relacje między zakupionym przedmiotem a jego zanieczyszczającym wpływem na środowisko naturalne. A więc zanim coś kupisz – zadaj sobie kilka pytań:

  • czy naprawdę dana rzecz jest mi potrzebna?
  • czy nie posiadam czegoś, co będzie miało taką samą funkcję, a co mogę użyć wielokrotnie?
  • czy mam możliwość pożyczyć daną rzecz od kogoś?
  • czy mogę kupić daną rzecz bez opakowania? Może mogę przynieść własne?
  • czy przedmiot, który chcę kupić, jest trwały i spełni swoje funkcje przez dłuższy czas?

Ogranicz spożycie mięsa i produktów odzwierzęcych

Przemysłowa hodowla zwierząt przyczynia się do wzrostu emisji zanieczyszczeń powietrza. Źródłami emisji są przede wszystkim procesy trawienne zwierząt, generujące ogromne ilości metanu uwalnianego do atmosfery w hodowlach przemysłowych. Te natomiast emitują (prócz CO2) niebezpieczny siarkowodór. Zagrożeniem dla czystości powietrza jest też fakt przechowywania i rozpylania nawozów. Szacuje się, że rolnictwo w Polsce odpowiada za aż 12 % gazów cieplarnianych (CO2, tlenku azotu, siarkowodoru).

Wśród czynników wpływających na wzrost zanieczyszczeń wymienia się także: 

  • wycinanie drzew pod pastwiska,
  • monokulturowe uprawy paszy oraz
  • problem utylizacji odchodów. 

Wszystko to nie pozostaje obojętne na atmosferę. Dlatego warto przemyśleć ograniczenie spożycia mięsa, wybierać je rzadziej i w mniejszych ilościach. W szczególności, że w polskim menu posiadamy dużo dań na bazie warzyw, kasz i mąki, które z powodzeniem zastąpią dania mięsne i zadowolą nawet najbardziej wybrednych smakoszy.

Segreguj odpady

W przyrodzie nie ma odpadów. Ziemia wykorzystuje wszystko ponownie, bez tworzenia zbędnych produktów. W ludzkim świecie śmieci niestety stały się nieodzownym elementem naszej rzeczywistości. Gdy odpady trafiają na wysypiska rozkładają się latami, emitując szkodliwe wyziewy. Pożary wysypisk generują kolejne toksyczne substancje, które trafiają do atmosfery. Zalegający plastik rozkłada się na cząsteczki tak małe, że przy wietrze, unoszą się w powietrzu. Naukowcy odkryli, że nie ma zakątka na Ziemi, który byłby wolny od mikroplastiku, oraz że gdy go wdychamy – dostaję się on nawet do płuc. Nieznane są jeszcze konsekwencje obecności plastiku w organizmach ludzkich.

Dlatego warto szukać rozwiązań ograniczających ilość odpadów. Pierwszym krokiem może być rezygnacja z jednorazowych reklamówek ze sklepów lub tzw. „zrywek”. Są one używane przez krótki czas, a potem trafiają do kosza na śmieci. Pomysłem na ograniczenie ich ilosci są przynoszone ze sobą siatki materiałowe oraz woreczki na warzywa. Na rynku pojawia się coraz więcej szklanych alternatyw plastikowych opakowań. A może zabrać własny pojemnik na produkty na wagę?

Gdy zdarzy nam się wejść w posiadanie jakichś odpadów – pamiętaj, żeby je wrzucić do prawidłowego kontenera. W ten sposób będzie można je przetworzyć ponownie.

Jeśli nie wiesz gdzie wyrzucić daną rzecz – sprawdź stronę o segregacji odpadów w Warszawie: www.segregujna5.pl.

Nie używaj dmuchawy

Pyły unoszące się w powietrzu po pewnym czasie opadają na dół – na liście, chodniki, parapety. Użycie dmuchawy powoduje ponowne wzniecanie cząsteczek zanieczyszczeń przez co jeszcze raz jesteśmy narażeni na ich wdychanie. W związku z tym na terenie całej Warszawy został wprowadzony zakaz używania dmuchaw. 

Za nieprzestrzeganie zakazu grozi kara od 500 do nawet 5 tysięcy złotych.

Więcej informacji na stronie: https://warszawa19115.pl/-/zarzadzenie-zakazujace-stosowania-dmuchaw-na-terenach-m-st-warszawy

Wymień kopciucha

Niska emisja, czyli dymy unoszące się na wysokości poniżej 40m, to jedna z głównych przyczyn smogu w Warszawie. Kluczowym elementem w indywidualnej walce o czyste powietrze jest więc wymiana przestarzałych kotłów opalanych paliwem stałym na proekologiczne (gazowe, olejowe, elektryczne lub przyłączenie do sieci cieplnej), które emitują aż od 4 do 5 razy mniej pyłu i aż do 50 razy mniej tlenku węgla niż ich starsze wersje.

Do 2026 roku każdy właściciel domu ma obowiązek dokonać wymiany kopciucha, czyli kotła klasy pierwszej na wersję klasy piątej. Dzięki wymianie kotła można znacząco wpłynąć na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza w swojej okolicy.

Dla osób zdecydowanych na zmianę przygotowane zostały specjalne programy dopłat do wymiany pieca.

Więcej informacji na temat dofinansowania do wymiany w zakładce CZYSTE POWIETRZE.

Zaprzestań używania kominków i pieców, lecz jeśli stanowią jedyne źródło ogrzewania - używaj je efektywnie

Na ilość generowanych zanieczyszczeń podczas spalania opału w kominku, piecu lub kotle ma także wpływ sposób ich spalania. 

Najbardziej efektywne i produkujące najmniej zanieczyszczeń jest rozpalanie od góry, gdy żar znajdujący się na górze paleniska stopniowo schodzi w dół, a dym uchodząc w górę i przenikając przez żar, ulega prawie całkowitemu spaleniu (zostaje mniej popiołu). 

Efektem tego jest mniejsza ilość zanieczyszczeń a także mniejsza ilość spalanego węgla. Warto więc dowiedzieć się więcej na temat efektywności spalania i sposobach na zmniejszenie powstających pyłów.

Nie pal liści i trawy

Palenie bioodpadów to także uwalnianie szkodliwych substancji do atmosfery – pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)pirenu. 

Pyły, które się tworzą w procesie spalania, nawet w minimalnym stężeniu są rakotwórcze, a wdychane przez długie godziny dostają się do wszystkich organów w naszym ciele. 

Cząsteczki dymu działają też alergizująco, podrażniając i uszkadzając płuca. Dlatego spalanie liści, traw i uschłych roślin jest zakazane prawnie. Zdecydowanie lepszym pomysłem będzie więc kompostowanie lub oddanie liści jako bioodpadów. 

Można też pozostawić liście bez grabienia na zimę. To zatrzyma większe ilości wody w glebie, pomoże małym zwierzętom w przetrwaniu mrozów, a same liście zamienią się w nawóz i docelowo w próchniczą ziemię.

Nie pal śmieci

Spalanie śmieci nie sprawi, że odpady rozpłyną się w powietrzu, a problem zniknie. Wręcz przeciwnie – pojawi się ze zdwojoną siłą w postaci szkodliwych gazów, które nawet w niewielkich ilościach mogą być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Spalanie plastiku, powlekanych folią gazet lub lakierowanego drewna i innych odpadów uwalnia toksyny, które przedostają się także do domu. Przekraczają one wielokrotnie dopuszczalne normy zanieczyszczenia powietrza, w szczególności w sezonie grzewczym. Są rakotwórcze.

Dlatego ważne! Nie można spalać: plastikowych pojemników i butelek, zużytych opon i odpadów z gumy, przedmiotów z tworzyw sztucznych – folii lub styropianu, sztucznej skóry, opakowań po farbach i lakierach i innych tego typu przedmiotów, baterii, pieluch jednorazowych. 

Straż miejska prowadzi okresowe, wyrywkowe kontrole, także z użyciem dronów wyposażonych w specjalne czujniki pobierające próbkę spalin. Osobom palącym śmieciami grozi kara od 500 do nawet 5 tysięcy złotych.

Zadbaj o dobrą jakość opału

Według ustawy antysmogowej w województwie mazowieckim nie wolno palić paliwami wydzielającymi do atmosfery toksyczne, rakotwórcze związki. Unikać należy spalania:

  • mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem,
  • węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem,
  • drobnego węgla kamiennego (w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm),
  • mokrego drewna (paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%)

Dopuszczalne jest natomiast spalanie:

  • grubego węgla kamiennego dobrej jakości,
  • nieimpregnowanego drewna,
  • brykietu ze słomy,
  • zboża, a także np. łupin orzechów, pestek oraz innych tego typu biopaliw.

Więcej informacji na temat uchwały antysmogowej znajduje się na stronie www.powietrze.mazovia.pl/uchwala-antysmogowa

Ociepl budynek

Technologia niektórych budynków, w szczególności tych wzniesionych przed ’89 rokiem, sprawia, że mają one niską efektywność energetyczną. Oznacza to, że potrzebują więcej paliwa, by utrzymać komfortową temperaturę w pomieszczeniach. Wśród 5,5 mln domów jednorodzinnych w Polsce, aż 3,6 mln wymaga kompleksowego ocieplenia.

Bez względu na to czym palimy za emisję zanieczyszczeń odpowiada też jej ilość. Jeśli nie mamy odpowiednio ocieplonych ścian i poddasza a okna są nieszczelne, to do ogrzania domu potrzebujemy większą ilość energii. To jest równoznaczne z większą ilością spalanych paliw. Termomodernizacja budynku może pomóc zaoszczędzić na ogrzewaniu nawet 5 tysięcy złotych w skali roku.

Na przeprowadzenie kompleksowego docieplenia budynku, wymiany stolarki okiennej wraz z wymianą kotła na piec nowej generacji można otrzymać dofinansowanie w programie Czyste Powietrze.

Reaguj gdy widzisz, że ktoś zanieczyszcza powietrze! To nasze wspólne dobro, każdy z niego korzysta.

Jeśli widzisz coś, co Cię niepokoi, chcesz zgłosić problem, masz pytanie – skorzystaj z portalu warszawa 19115.pl, czynnym 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Za pomocą portalu, kontaktu telefonicznego, emaila można:

  • Uzyskać pełną informację o usługach realizowanych przez Urząd Miasta i jednostki miejskie
  • Zgłosić problem, którym powinny zająć się służby miejskie (interwencja),
  • Przekazać swój pomysł na ulepszenie miasta (inicjatywa/wolny wniosek),
  • Mieć stały monitoring realizacji zgłoszonej sprawy (status zgłoszenia).